Kerst recepten
Ja, je hoort wel vaker: ‘het zullen de hormonen wel zijn’. Vrouwen die dan huilerig, wat labiel zijn of een kort lontje hebben. Hoor je het wel eens zeggen over mannen? Bij stoerdoenerij, ja die testeron he. Vandaag vertel ik meer over de belangrijkste hormonen in ons lichaam.
‘Hormoon’
Het woord hormoon komt van het Griekse woord ‘hormon’, wat activeren betekent. Door de hersenen worden prikkels afgegeven, waardoor hormonen worden doorgegeven aan onze bloedbaan. Sommige hormonen wil je graag wel en sommige liever niet.
De bouwstof van hormonen zijn eiwitten. En de goede onverzadigde vetzuren spelen een belangrijke rol bij het functioneren van de hormonen. Maar ook vitaminen en mineralen, zoals zink, jodium, zwavel, magnesium, selenium en vitamine B6. Onze darmen zijn de grootste makers van hormonen. En zijn je darmen uit balans? Dan gaat ook de hormoonproductie achteruit.
Een aantal hormonen nader uitgelegd:
Cortisol
Cortisol wordt ook het stresshormoon genoemd. Hij komt namelijk vrij bij elke vorm van stress. Hij heeft een rol bij de vertering van voedsel en je slaap waakritme. Hij werkt ontstekingsremmend en remt de productie van histamine, wat mogelijk allergieën vermindert. Cholesterol is de bouwsteen van cortisol, dit wordt als eerste hiermee gemaakt. Onder andere B vitaminen, vitamine C, magnesium en zink helpen om cortisol goed te laten functioneren.
Groeihormoon (Somatotropine)
Hij is verantwoordelijk voor de groei van cellen, botten, organen en spieren. Het zorgt ook voor een goed cholesterolniveau. Sporten en een avondmaaltijd overslaan stimuleren de aanmaak van het groeihormoon. Minder aanmaak van het groeihormoon komt door veel eten en ’s avonds laat nog eten. Het hormoon insuline remt de productie van het groeihormoon. Dit hormoon zet de glucose (suikers) om in glycogeen, waardoor de bloedsuikerspiegel daalt. In deze vorm kunnen we koolhydraten opslaan in de lever en spieren, als glucose kan dit niet. Het hormoon insuline kan ook ontstekingen bevorderen, dit gebeurt als er teveel insuline wordt aangemaakt door bijvoorbeeld te veel snelle koolhydraten. Maar het zorgt ook voor verhoging van hormonen cortisol, testosteron en oestrogeen. Het laat trouwens het hormoon progesteron weer dalen.
Oestrogeen
Dit hormoon zorgt voor typische bouw, kenmerken en gedrag van de vrouw. Het zorgt voor de maandelijkse cyclus (dus dat je ongesteld wordt) en het speelt een belangrijke rol bij zwangerschappen. In vlees, vleeswaren en zuivel zit ook dit hormoon, waardoor we vaak teveel binnen krijgen. Wist je dat lichaamsvet zelf oestrogeen produceert, waardoor mannen met overgewicht veel vrouwelijke hormonen hebben. Dit gebeurt vooral op latere leeftijd.
Progesteron
Echt een zwangerschapshormoon. Het bereidt namelijk de baarmoeder voor op innesteling van het kindje, het houdt de zwangerschap in stand en handhaaft het baarmoederslijmvlies.
Testosteron
Deze zorgt die typische bouw, kenmerken en gedrag van de man. Verder stimuleert het de productie van de sperma, zorgt voor libido (ook voor vrouwen trouwens!), ontwikkelt spierstelsel en zorgt voor daadkracht. Teveel kan leiden tot agressie. Alcohol ook, maar dat is weer een ander verhaal. Koffie en suiker hebben een negatieve invloed op de productie van dit hormoon. Veelvoorkomende klachten bij een te laag gehalte van testosteron zijn depressieve gevoelens, dementie, botontkalking, weinig zin in sex en geheugenproblemen.
Leptine
Dit hormoon geeft een signaal af aan de hersenen om te laten weten hoeveel vet in het lichaam is opgeslagen. Het remt dus het hongergevoel. Rond 16.00 uur is de productie het laagst (oh daarom heb ik om 16 uur altijd zo’n trek) en ’s nachts het hoogst. Je kunt resistent worden voor leptine, het signaal wordt dan niet meer afgegeven aan de hersenen. Een aantal belangrijke oorzaken daarvan zijn E621 (mono-natriumglutamaat), dierlijke voedingsmiddelen, chronische stress en alcohol (deze laatste is trouwens de belangrijkste).
Oxytocine
Dit is het hormoon van onthaasten en verbondenheid. Het wordt ook wel knuffelhormoon genoemd, I like! Het hormoon wordt aangemaakt bij een prettige aanraking.
