Is de nutri-score een goed idee?

Wellicht is het je al opgevallen, steeds meer producten in de supermarkt bevatten een nutri-score. De ABCDE code in groen tot rood. Wat de nutri-score precies inhoudt en of het een goed idee is om de producten hiermee te vergelijken lees je in dit artikel.

Wat is de nutri-score en waarom is hij bedacht?

De nutri-score is een voedselkeuzelogo ontwikkelt in Frankrijk voor op supermarkt producten. Nutri-Score is bedacht zodat je producten met elkaar kunt vergelijken. Om de gezondere keuze te maken. De A op de verpakking betekent dus het de meest gezonde keuze is, en de E dus de minst gezonde keuze. Belangrijk: het gaat om de meest gezonde keuze binnen die productgroep. Dus zuivel of brood of crackers. Een C van de pizza’s is niet te vergelijken met een C van de crackers. Het wil niet zeggen dat ze even gezond zijn.

Het systeem werkt met een algoritme. Een product krijgt pluspunten voor eiwit, vezels, fruit, groente, peulvruchten, noten en minpunten voor calorien, suikers, verzadigd vet, zout. So far so good. Duidelijk.

Vanaf 2022 mocht het logo in Nederland al gevoerd worden, maar in 2024 wordt het officieel ingevoerd, in alle EU landen. Nu komt het: het is niet verplicht. Maar als de fabrikant kiest, dan moeten alle  producten van die fabrikant een nutri-score bevatten. Zo zie je nu al de producten van de AH en Jumbo die allemaal het logo dragen. Dat maakt het voor nu, en ook na 2024, wel lastig vergelijken. Zeker als niet alle fabrikanten mee doen.

Een rondje door de supermarkt, mijn bevindingen

Ik geef je een aantal van mijn bevindingen door de supermarkt (AH):

Groenten en fruit hebben de score A. Dat mag logisch zijn. Op de verpakte groenten en fruit zie je dit ook staan, maar de onverpakte groenten hebben uiteraard ook een A.

Vlees en vis

• Runderhamburger heeft een D score, rundergehakt een C, en mager rundergehakt een B. De laatste wordt verklaard door het vetgehalte. En bij de hamburger door het zoutgehalte van 1,2 gram per 100 gram, ten opzicht van 0,33 voor de gehakt. Maar zelf eet ik liever gewone rundergehakt, en dan iets minder want het is wel iets lekkerder van smaak en bakt ook beter met wat meer vet.
• Rulgehakt van de AH heeft een A. Tuurlijk het is eiwit- en vezelrijk, maar bevat ook soja. En dat maakt het voor mij iets minder gezond. In ieder geval niet voor elke dag.
• Kip: scharrel kipfilet heeft een A en gerookte kipfilet een B of C. Dat ligt dus alleen aan het zoutgehalte. En dat gerookte kipfilet meer zout bevat komt door het rookproces.
• Zalm: gerookte zalmfilet een D en een stuk zalm een A. Net als de kip komt dit ook door het hoge zoutgehalte.

Melk/ Vla

De volle melk en halfvolle melk is beiden een B. En zelfs de vanille vla heeft een B. Dat klopt natuurlijk niet. Dat snap jij ook. Maar dat laat wel zien hoeveel verschil er zit binnen de normen van de B. En trouwens de chocolade vla is een C.

Cruesli (Quaker)

De granola original en Balans original hebben een A, de Volvezel een B en de Energy een C. (zie afbeelding hieronder) Ik heb de belangrijkste voedingswaarden hieronder in een overzicht uiteengezet. Ik wilde wel bekijken of ik zelf ook de verschillen tussen A, B en C zou begrijpen.

Wat betreft de voedingswaarden, je wilt zo min mogelijk suiker, verzadigd vet en zout en zo veel mogelijk vezels en eiwitten. Die vergelijk is dus ook. De energy variant is hoog in suiker en zout. Dus de C snap ik. De vezels zijn bij allen redelijk gelijk, behalve de volvezels, de naam zegt het al. Volvezel heeft ook het minste suiker, maar toch een B. Het hogere zoutgehalte doet dus meer dan het lagere suikergehalte. De volvezel vind ik ook een A waard. Maar heeft het niet door het hoge zout%.

Mening van de Gezondheidsraad

Er zijn veel experts (en zo ik mijzelf dus niet hoor), die nog niet enthousiast zijn over de nutri-score. Er is een brandbrief (nov 22) van de Gezondheidsraad, die ondertekend is door vele voedingswetenschappers en deskundigen zoals Jaap Seidell aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, met het dringende verzoek om nog even te wachten met de nutri-score op de verpakking. Ook de voedingscentrum is er nu nog op tegen. Het zegt namelijk niets over de gezondheid van een product, alleen maar of het een betere keuze is. Wist je dat 80% van de producten in de supermarkt geen gezonde keuze is.

Daarnaast zegt het niets over de schijf voor vijf. Hier wordt met deze nutri-score totaal geen rekening mee gehouden. Het onlangs aangepaste algoritme werkt weliswaar iets beter, maar zorgt nog steeds voor verwarring. Veel producten buiten de Schijf van Vijf krijgen onbedoeld een groene score, terwijl veel producten binnen de Schijf van Vijf een geel, oranje of rode score krijgen. 

Een aantal zorgen van de gezondheidsraad:

• Bij kaas en vlees is meer onderscheid gewenst tussen producten met een meer en minder gezonde samenstelling.
• Zout in groente- en peulvruchtconserven met Nutri-Score B is een aandachtspunt.
• Er kan relatief veel suiker worden toegevoegd zonder dat het product Nutri-Score A verliest.
• Witte rijst en zilvervliesrijst hebben dezelfde Nutri-Scores, net als witte en volkorenpasta. Dit sluit niet aan bij de voedingsrichtlijnen, die de vezelrijke varianten aanbevelen.
• Als een consument bij een verspakket niet helemaal het recept volgt, en minder groenten bij doet, of het vlees vervangt door worst, dan is de Nutri-Score van zo’n pakket te positief.

Vind ik de nutri-score een goed idee? Nog niet. De nadelen:

• Zoals eerder aangegeven door het voedingscentrum, is het niet hetzelfde als de schijf voor vijf, welke in Nederland richtlijn is.
• De scores tellen voor de voedingswaarden per 100 gram. Zo is olijfolie een C omdat hij per 100 gram veel vetten en calorieën bevatten. Dat is niet terecht. Naar verhouding is het een gezond product.
• Er zijn verbeteringen in het algoritme gekomen, en dus kunnen de letters inmiddels zijn veranderd. Maar de oude score kan nog wel een tijdje op de verpakking staan. Verwarrend.

Je zag in mijn bevindingen al dat de scores niet altijd helder is. Soms is er toch best wat verschil tussen de producten en allen nog steeds een B, soms is er niet zoveel verschil en toch een verschil in score. Gebruik dus vooral je gezond verstand en blijft etiketten lezen. Bedenk ook of je het product dagelijks gebruikt.

Gebruik dagelijks groenten en fruit, eet verder volkoren pasta en brood, gezonde eiwitten (kip, eieren, bonen) en gezonde vetten (noten, avocado en goede olijfolie).

Het grootste voordeel:

• Als het goed werkt, kun je al consument nu makkelijk en snel zien wat de betere keuze is per schap in de supermarkt. Dat duurt alleen nog even.
• Een ander voordeel is dat fabrikanten waarschijnlijk (of moet ik zeggen hopelijk) moeite gaan doen om van een C een B te worden. En dus zout of suikers gaan verlagen. Dat is wel een groot voordeel.

Tips om te doen zonder de nutri-score

• Ga de ingrediëntenlijst af. Heeft een product een lange lijst met ingrediënten, dan is het 9 van de 10 keer beter om hem links te laten liggen.
• Koop jij regelmatig een bepaald product, zoals ketchup, mueslirepen of ontbijtgranen? Doe dan een onderzoekje en zoek uit welke de gezondste voedingswaarden heeft. Ik heb al heel wat vergelijkingen in de supermarkt gedaan.
• Leef je met de 80-20 regel en kies je bewust om 20% te genieten? Kijk dan niet naar de letters. Kies gewoon welke je het lekkerst vind.

Om te bewaren op Pinterest:

Misschien vind je dit ook interessant?